[ทีฑนิกาย 34 สูตร]

บรรดานิกายทั้ง 5 นั้น ทีฆนิกายเป็นไฉน ? พระสูตร 34 สูตร
มีพรหมชาลสูตรเป็นต้น สงเคราะห์ (รวบรวม) เป็น 3 วรรค ชื่อทีฆนิกาย.
นิกายใดมีพระสูตร 34 สูตรถ้วน
สงเคราะห์เป็น 3 วรรค , นิกายแรกนี้ อนุโลม
ตามเนื้อความ ชื่อว่าทีฑนิกาย.
ก็เพราะเหตุไร นิกายนี้ ท่านจึงเรียกว่า ทีฆนิกาย ? เพราะเป็นที่
ประชุม และเป็นที่รวมแห่งพระสูตรทั้งหลายที่มีขนาดยาว. จริงอยู่ ที่ประชุม
และที่รวมท่านเรียกว่า นิกาย ก็ในข้อที่นิกายศัพท์ เป็นศัพท์บอกความประชุม
และความรวมนี้ มีอุทาหรณ์ที่ควรสาธกทั้งทางศาสนาทั้งทางโลก มีอาทิอย่างนี้
ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! เราย่อมไม่เล็งเห็นแม้ซึ่งหมู่อันหนึ่งอื่น ซึ่งงดงาม
เหมือนหมู่สัตว์ดิรัจฉานนี้ คือหมู่ปลวก หมู่สัตว์เล็ก ๆ นะภิกษุทั้งหลาย !
บัณฑิตพึงทราบพจนารถ (ความหมายของคำ) ในความที่นิกายทั้ง 4 แม้ที่เหลือ
ชื่อว่านิกาย ด้วยประการฉะนี้

[มัชฌิมนิกายมี 152 สูตร]

มัชฌิมนิกายเป็นไฉน? พระสูตร 152 สูตร มีมูลปริยายสูตรเป็นต้น
สงเคราะห์เป็น 15 วรรค ซึ่งมีขนาดปานกลาง ชื่อมัชฌิมนิกาย.
นิกายที่มีพระสูตร 152 สูตร จัดเป็น
15 วรรค ชื่อว่ามัชฌิมนิกาย.

[สังยุตตนิกายมี 7,762 สูตร]

สังยุตตนิกายเป็นไฉน ? พระสูตร 7,762 สูตร มีโอฑตรณสูตร
เป็นต้น ตั้งอยู่ด้วยอำนาจแห่งสังยุตมีเทวดาสังยุตเป็นต้น ชื่อสังยุตตนิกาย.

นิกาย ที่มีพระสูตร 7,762 สูตร
ซึ่งรวบรวมหมวดสังยุต นี้ชื่อว่าสังยุตตนิกาย.
[

อังคุตตรนิกายมี 9,557

]
อังคุตตรนิกายเป็นไฉน ? พระสูตร 9,557 มีจิตตปริยาทาน
สูตรเป็นต้น ที่ตั้งอยู่ด้วยอำนาจแห่งองค์หนึ่ง ๆ และเกินหนึ่ง ชื่ออังคุตตร-
นิกาย
ในอังคุตตรนิกาย นับจำนวนพระ-
สูตร ได้ดังนี้ คือ 9,557 สูตร
[

ขุททกนิกายมี 15 ประเภท

]
ขุททกนิกายเป็นไฉน ? เว้น 4 นิกายเสีย พระพุทธพจน์ที่เหลือคือ
พระวินัยปิฎก พระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด และพระบาลี 15 ประเภท ที่แสดง
ไว้แล้วในตอนต้น มีขุททกปาฐะเป็นอาทิ ชื่อขุทททกนิกาย ด้วยประการฉะนี้.
เว้นนิกายแม้ทั้ง 4 มีทีฆนิกายเป็น-
ต้นนั่นเสีย พระพุทธพจน์อื่นจากนั้น บัณฑิต
เรียกว่า ขุททกนิกาย ฉะนี้แล
พระพุทธพจน์มี 5 อย่าง ด้วยอำนาจแห่งนิกาย ดังพรรณนามา
ฉะนี้.
[

พระพุทธพจน์มี 9 อย่าง

]
พระพุทธพจน์มี 9 อย่าง ด้วยสามารถแห่งองค์อย่างไร ? จริงอยู่
พระพุทธพจน์นี้ทั้งหมดทีเดียว มี 9 ประเภท คือ สุตตุ เคยยะ เวยยากรณะ
คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธัมมะ เวทัลละ.